ျပန္ၾကားခ်က္-ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အပိုင္း (၈-ခ)
၅။ ရုမ္ပါသွ်ားသံအမတ္သံုးဦးရဲ့ အစၥလာမ္သာသနာျပဳမႈေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား
ထဲကအစၥလာမ္ဘာသာ ကူးေျပာင္းသြားတဲ့ လူဦးေရအေျမာက္အျမား ရွိႏုိင္/မရွိႏိုင္။
၆။ေျမာက္ဦးေခတ္ ဘဂၤလီကၽြန္မ်ားအေၾကာင္း
ရုမ္ပါသွ်ားသံအမတ္သံုးဦး ရခိုင္ေျမာက္ဦး ကို လာေရာက္ျပီး သာသနာျပဳတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ကြၽန္ေတာ္ က ရခိုင္လူမ်ိဳးပညာရွင္ေတြ ေရးသားတဲ့ ရခိုင္ရာဇဝင္ နဲ႕ စာအုပ္တို႕ထဲက အေထာက္ အထားေပး ခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္ ဘက္ က ကြန္႕ျပီးတီထြင္ေရးသားခဲ့တာ လုံးဝမရွိပါ။
သာသနာျပဳမႈေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳး အမ်ားအျပား အစၥလာမ္ ဘာသာ ထဲဝင္ေရာက္ျခင္း ရွိခဲ့တယ္လို႕ ကြၽန္ေတာ္မေရးသားခဲ့ပါ။ ကြၽန္ေတာ္ေရးသားခဲ့သမွ် ဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳးပညာရွင္ ေတြ (ဆရာဦးလွထြန္းျဖဴ၊ ဆရာထြန္းေရႊခိုင္ စသည္) ေရးသားထားတာ ကို တစ္ဆင့္ျပန္လည္ ေဖာက္သည္ ခ်ေပးခဲ့ျခင္း သာျဖစ္ေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ရခိုင္ရာဇဝင္ ေတြ ကို ပါးစပ္ရာဇဝင္ ေတြအျဖစ္ သတ္ မွတ္ခံယူထား တဲ့ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း အတြက္ ဆရာဦးလွထြန္းျဖဴ၊ဆရာထြန္းေရႊခိုင္တို႕ ရဲ့ သမိုင္း အေရး အသား တင္ျပခ်က္ေတြ ဟာ ဘယ္လိုမွ တန္ဖိုးရွိမွာမဟုတ္ေၾကာင္း
ကြၽန္ေတာ္နား လည္ လိုက္ပါတယ္။
ရခိုင္မွာ ရုမ္ပါသွ်ား သာသနာျပဳေတြ လာေရာက္ခဲ့ျခင္း သမိုင္းဟာ မခိုင္လုံဘူး၊ မမွန္ကန္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီ သမိုင္းနဲ႕ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဆရာရွင္မရဝါ (အဘိုး သွ်င္ျမဝါ) ရဲ့ ေရႊမ်ည္းဓမၼသတ္သမိုင္းလည္း မခိုင္လုံ၊ မမွန္ကန္ေၾကာင္း သုံးသပ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ တစ္ကယ္လို႕ ရုမ္ပါသွ်ားသာသနာျပဳေတြ လာေရာက္ခဲ့တဲ့ သမိုင္း ကို မွန္ကန္တယ္လို႕ ယူဆျပီး၊ အစၥလာမ္သာသနာကို ကူးေျပာင္းသြားတဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြေတာ့ တစ္ေယာက္မွ မရွိဘူးလို႕ ယူဆရင္လည္းပဲ၊ဆရာရွင္မရဝါ (အဘိုး သွ်င္ျမဝါ) ရဲ့ ေရႊမ်ည္းဓမၼသတ္ ဟာ မမွန္ကန္တဲ့ သမိုင္းၾကီးျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း နဲ႕ ပရိသတ္တို႕သာ စဥ္းစားပါ၊ ဘယ္ အခ်က္ကို လက္ခံေရြးခ်ယ္မလဲ ဆိုတာကို။ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႕ေတာ့ ဒီကိစၥအေပၚ ဘာမွတ္ခ်က္မွ မေပးလိုပါ။
ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ထဲမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ ေတြ မရွိေၾကာင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ကအခိုင္အမာ ဆိုထား ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ ဘဝ ရဲ့ မေန႕ကေတြမွာ ေရာ ဒီေန႕ေတြမွာပါရခိုင္လူမ်ိဳးစစ္စစ္ အစၥလာမ္ ဘာသာ ဝင္ေတြ ျမင္ဖူးပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြၾကားထဲမွာ အမ်ားညီလို႕ ဤကိုကြၽဲဖတ္တဲ့ ဓေလ့ ဟာ အ႐ိုးစြဲေနလို႕လားေတာ့မသိပါ။ကုလားရုပ္မေပါက္ဘဲ၊ မြန္ဂိုလိြဳဒ္ရုပ္ရည္ရွိျပီး အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုး ကြယ္ သူေတြ႕တာနဲ႕အဲဒီလူဟာ ရခိုင္မဟုတ္ဘူး၊ ကုလားပါလို႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ က ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။
ကုလားလို႕ သမုတ္လို႕ဘယ္လိုမွ မရေတာ့ဘူး ဆိုရင္၊ အဲဒီလူ ကို ကမန္ အျဖစ္ သတ္ မွတ္ေခၚေဝၚၾကပါတယ္။
ကမန္လူမ်ိဳးေတြ ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလည္း ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ေတာ့ ကမန္လူမ်ိဳးေတြထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မရွိေၾကာင္းဆိုထားပါတယ္။ Difference of opinion ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒါက အေထြအထူးျငင္းေနစရာ မလိုအပ္ေၾကာင္းကြၽန္ေတာ္ယူဆပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ကမန္ ဆိုတာ မင္းေစာမြန္ေခတ္မတိုင္ခင္ကတည္းကို က ရခိုင္ဘုရင့္စစ္တပ္ထဲမွာ ရွိေန သူေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထားတစ္ခုကိုေတာ့ တင္ျပလိုပါေသးတယ္။ ရခိုင္ဘုရင္ ငႏွလုံးလွမင္း (၁၂၃၄-၁၂၃၇) လက္ထက္မွာေလးကိုင္ကမံေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း အရွင္စႏၵမာလာလကၤာရ ရဲ့ ရခိုင္ရာဇဝင္ သစ္က်မ္းပထမတြဲမွာ ပါရွိပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ အေထာက္အထားေလးပါ။
ဆရာေမာင္ဆႏၵ (လယ္ေဝး) က ကမန္တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တရားဝင္စာအုပ္စာေပ ေရး သားျဖန္႕ခ်ီခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း အေနနဲ႕ ဆရာေမာင္ဆႏၵ စာအုပ္ပါ အခ်က္အလက္ေတြ လြဲမွားေနတယ္ထင္ရင္ တရားဝင္စာအုပ္ထုတ္ေဝျပီးတုန္႕ျပန္ေခ်ပသင့္ေၾကာင္း အၾကံေပးလိုပါတယ္။
ေရွးကရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ အမ်ိဳး ဘာသာကိုေစာင့္ေရွာက္တဲ့ အေၾကာင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္းေျပာျပလို႕ ကြၽန္ေတာ္ သိရပါတယ္။ ဒီလို မ်ိဳးေစာင့္စိတ္ဓာတ္ရွိတာစိတ္ဝင္စားစရာပါ။ သို႕ေသာ္ လူမ်ိဳးျခား (သို႕) ဘာ သာျခား ကို လက္ထပ္လိုက္တာနဲ႕ ရခိုင္လူမ်ိဳး အျဖစ္မသတ္မွတ္ေတာ့ဘူးဆိုတာ က ေတာ့ အစြန္းေရာက္ တဲ့စိတ္ဓာတ္လို႕ကြၽန္ေတာ္ ျမင္မိပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာ ဘာသာတရားအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဘယ္လူမ်ိဳး က ဘယ္ဘာသာတရားကို ကိုးကြယ္သည္ျဖစ္ေစ၊ သူ႕ရဲ့လူမ်ိဳး က ေတာ့ ေျပာင္းလဲမသြားပါ။ အာရပ္လူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ က ခရစ္ယာန္ဘာသာကိုကိုးကြယ္လိုက္တာနဲ႕ အာရပ္ လူမ်ိဳး အျဖစ္ကေန တစ္ျခားလူမ်ိဳး အျဖစ္ေျပာင္းလဲမသြားပါ။
ဒီ သေဘာတရား ကို ကမာၻ႕လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ အသီးသီး က လက္ခံထားပါတယ္။ ကိုျမတ္သိန္း ထြန္းေျပာျပသလိုဆို၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ရဲ့ အမ်ိဳး ဘာသာခ်စ္စိတ္မ်ိဳး၊ အမ်ိဳးဘာသာေစာင့္ထိန္းပုံမ်ိဳးနဲ႕ ဆိုရင္ ရခိုင္လူမ်ိဳး နဲ႕ ဗုဒၶသာသနာ ဟာ ကမာၻတည္သေရြ႕တည္တံ့ေနမွာျဖစ္ေၾကာင္းကြၽန္ေတာ္ျမင္မိပါတယ္။ အဲဒီလို ေစာင့္ထိန္းရဲ့သားနဲ႕ ဘာလို႕မ်ား တစ္ဖက္မွာ အမ်ိဳး ဘာသာေပ်ာက္မွာ ကို စိုးရိမ္ေနၾကသလဲ ဆိုတာ ပေဟဠွိျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္မရွင္းတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ က ရခိုင္လူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕ ဟာ ဘာေၾကာင့္ "ဘဂၤါလီ ကုလား" ရုပ္ရည္ေတြ ျဖစ္ေနသလဲဆိုတာပါ။ ဘဂၤါလီ ေတြ နဲ႕ေသြးမေႏွာဘဲ ဘဂၤါလီကုလားရုပ္ရည္ထြက္ေနျခင္း ဟာ လည္းပေဟဠွိ တစ္ခုျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ျပီး ဘဂၤါလီ ကုလား ရုပ္ရည္ထြက္ေနတဲ့ လူ ကို နမူနာၾကည့္ခ်င္ရင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ က ရခိုင္အမ်ိဳးသားအခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ကက္သလစ္ဘာသာဝင္ ရခိုင္မင္းသား ေဒါင္မာတင္ အေၾကာင္းကို ကြၽန္ေတာ္မေလ့ လာမိတာ အမွန္ ပါ။ ေနာက္ပိုင္း မွ Maurie Collis နဲ႕ U San Shwe Bu တို႕ရဲ့ Dom Martin The First Burman to visit Europe ကို ေလ့လာမိပါတယ္။ ထပ္မံရွင္းျပေပးတဲ့ အတြက္လည္းကိုျမတ္သိန္းထြန္း ကို ေက်းဇူးတင္ ရွိပါတယ္။
ေျမာက္ဦးေခတ္မွာ ဘဂၤါလီကြၽန္ေတြ ရွိခဲ့တယ္ ဆိုတာျငင္းစရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ သို႕ေသာ္ကြၽန္လို႕ ဆိုရာမွာ အဲဒီ အဖမ္းခံခဲ့ရတဲ့ လူေတြ ဟာ နဂို ကသူ႕ေနရာသူ႕ေဒသမွာ သူ႕အေနအထားနဲ႕သူ ရပ္ တည္ေနခဲ့ၾကတဲ့၊ ဥာဏလုပ္သား၊ ကာယ လုပ္သားေတြပါ။ မိမိႏိုင္ငံေတာ္တိုးတက္ေရးအတြက္ အသုံး တည့္မဲ့ ပညာရွင္ေတြ ကို ေရြးခ်ယ္ျပီး ရာထူးဌာနႏၲရေတြေပးခဲ့တာေတြရွိေၾကာင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္း လည္း လက္ခံထားပါတယ္။ အဲဒီေခတ္ က ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြဟာ ဘဂၤလားဘက္ကို သြားျပီး၊ ေတြ႕ ရင္ေတြ႕ တဲ့လူကို စည္းမဲ့ ကမ္းမဲ့ ဖမ္းဆီးခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဖမ္းမိသူေတြ ရဲ့ အနည္းဆုံး ၁၀ ရာခိုင္ႏွုန္း က ေတာ့ ရခိုင္ႏိုင္ ငံေတာ္ အတြက္အသုံးဝင္မဲ့ အသိပညာ အတတ္ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္မွာပါ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ မင္းဗာၾကီး လက္ထက္မွာ ဘဂၤလားစစ္တေကာင္းကို တိုက္ခိုက္ေအာင္ပြဲရတုန္း က လည္း စစ္ပညာ၊ လက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈ ပညာ၊ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ စစ္သည္ေတြကို သံု႕ပန္းအျဖစ္ဖမ္းဆီးလာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
မင္းဗာၾကီးလို လက္ရုံးရည္၊ ႏွလုံးရည္ နဲ႕ ျပည့္စုံလွတဲ့ မင္းတစ္ပါးဟာ ပညာရွင္ေတြ ကိုကြၽန္အဆင့္ အတန္းနဲ႕ထားျပီး ေသာက္ေရနဲ႕ေျခေဆး တဲ့အလုပ္မ်ိဳး လုပ္မယ္လို႕ကြၽန္ေတာ္မထင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ၁၅ ရာစု၊ ၁၆ ရာစု၊ ၁၇ ရာစု ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္းမွာ အလုံးအရင္းနဲ႕ အေျခခ်ေနထိုင္မႈေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြေရာ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြ ေရာ မ်ိဳး႐ိုးကိုေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ေနရာမွာ နာမည္ၾကီးေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ေရး သားခဲ့ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ျခြင္းခ်က္ဆိုတာ ေနရာတကာမွာရွိတယ္ ဆိုတာ ထည့္စဥ္းစား ရမွာပါ။ လူမ်ိဳးျခားေတြ နဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ ရွိသလို၊ဗမာေတြ၊ တရုတ္ေတြ၊ ကုလားေတြ နဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့ ရခိုင္ေတြလည္း ရန္ကုန္မွာအမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ က တရုတ္တန္းမွာ သြားေလ့လာၾကည့္ပါ။ တရုတ္လူမ်ိဳးနဲ႕အိမ္ေထာင္ျပဳ ျပီး တရုတ္လိုေနေနတဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ မရွိဘူးထင္တဲ့လူသြားေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ စင္ကာပူအသိုင္းအဝိုင္းကိုလည္း စုံစမ္းၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ နီးနီးနားနားသိခ်င္ရင္ Facebook က ကို July Yeyint ကို ေမးၾကည့္ပါ။
ျပန္ၾကားခ်က္-ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႔အစည္း အပိုင္း (၉-က)
၅။ ရုမ္ပါသွ်ားသံအမတ္သံုးဦးရဲ့ အစၥလာမ္သာသနာျပဳမႈေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား
ထဲကအစၥလာမ္ဘာသာ ကူးေျပာင္းသြားတဲ့ လူဦးေရအေျမာက္အျမား ရွိႏုိင္/မရွိႏိုင္။
၆။ေျမာက္ဦးေခတ္ ဘဂၤလီကၽြန္မ်ားအေၾကာင္း
ရုမ္ပါသွ်ားသံအမတ္သံုးဦး ရခိုင္ေျမာက္ဦး ကို လာေရာက္ျပီး သာသနာျပဳတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ကြၽန္ေတာ္ က ရခိုင္လူမ်ိဳးပညာရွင္ေတြ ေရးသားတဲ့ ရခိုင္ရာဇဝင္ နဲ႕ စာအုပ္တို႕ထဲက အေထာက္ အထားေပး ခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္ ဘက္ က ကြန္႕ျပီးတီထြင္ေရးသားခဲ့တာ လုံးဝမရွိပါ။
သာသနာျပဳမႈေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳး အမ်ားအျပား အစၥလာမ္ ဘာသာ ထဲဝင္ေရာက္ျခင္း ရွိခဲ့တယ္လို႕ ကြၽန္ေတာ္မေရးသားခဲ့ပါ။ ကြၽန္ေတာ္ေရးသားခဲ့သမွ် ဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳးပညာရွင္ ေတြ (ဆရာဦးလွထြန္းျဖဴ၊ ဆရာထြန္းေရႊခိုင္ စသည္) ေရးသားထားတာ ကို တစ္ဆင့္ျပန္လည္ ေဖာက္သည္ ခ်ေပးခဲ့ျခင္း သာျဖစ္ေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ရခိုင္ရာဇဝင္ ေတြ ကို ပါးစပ္ရာဇဝင္ ေတြအျဖစ္ သတ္ မွတ္ခံယူထား တဲ့ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း အတြက္ ဆရာဦးလွထြန္းျဖဴ၊ဆရာထြန္းေရႊခိုင္တို႕ ရဲ့ သမိုင္း အေရး အသား တင္ျပခ်က္ေတြ ဟာ ဘယ္လိုမွ တန္ဖိုးရွိမွာမဟုတ္ေၾကာင္း
ကြၽန္ေတာ္နား လည္ လိုက္ပါတယ္။
ရခိုင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီးပါ
ေဖာ္ျပခ်က္ (၁)
ရခိုင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီးပါ
ေဖာ္ျပခ်က္ (၂)
ရခိုင္မွာ ရုမ္ပါသွ်ား သာသနာျပဳေတြ လာေရာက္ခဲ့ျခင္း သမိုင္းဟာ မခိုင္လုံဘူး၊ မမွန္ကန္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီ သမိုင္းနဲ႕ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဆရာရွင္မရဝါ (အဘိုး သွ်င္ျမဝါ) ရဲ့ ေရႊမ်ည္းဓမၼသတ္သမိုင္းလည္း မခိုင္လုံ၊ မမွန္ကန္ေၾကာင္း သုံးသပ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ တစ္ကယ္လို႕ ရုမ္ပါသွ်ားသာသနာျပဳေတြ လာေရာက္ခဲ့တဲ့ သမိုင္း ကို မွန္ကန္တယ္လို႕ ယူဆျပီး၊ အစၥလာမ္သာသနာကို ကူးေျပာင္းသြားတဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြေတာ့ တစ္ေယာက္မွ မရွိဘူးလို႕ ယူဆရင္လည္းပဲ၊ဆရာရွင္မရဝါ (အဘိုး သွ်င္ျမဝါ) ရဲ့ ေရႊမ်ည္းဓမၼသတ္ ဟာ မမွန္ကန္တဲ့ သမိုင္းၾကီးျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း နဲ႕ ပရိသတ္တို႕သာ စဥ္းစားပါ၊ ဘယ္ အခ်က္ကို လက္ခံေရြးခ်ယ္မလဲ ဆိုတာကို။ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႕ေတာ့ ဒီကိစၥအေပၚ ဘာမွတ္ခ်က္မွ မေပးလိုပါ။
ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ထဲမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ ေတြ မရွိေၾကာင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ကအခိုင္အမာ ဆိုထား ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ ဘဝ ရဲ့ မေန႕ကေတြမွာ ေရာ ဒီေန႕ေတြမွာပါရခိုင္လူမ်ိဳးစစ္စစ္ အစၥလာမ္ ဘာသာ ဝင္ေတြ ျမင္ဖူးပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြၾကားထဲမွာ အမ်ားညီလို႕ ဤကိုကြၽဲဖတ္တဲ့ ဓေလ့ ဟာ အ႐ိုးစြဲေနလို႕လားေတာ့မသိပါ။ကုလားရုပ္မေပါက္ဘဲ၊ မြန္ဂိုလိြဳဒ္ရုပ္ရည္ရွိျပီး အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုး ကြယ္ သူေတြ႕တာနဲ႕အဲဒီလူဟာ ရခိုင္မဟုတ္ဘူး၊ ကုလားပါလို႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ က ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။
ကုလားလို႕ သမုတ္လို႕ဘယ္လိုမွ မရေတာ့ဘူး ဆိုရင္၊ အဲဒီလူ ကို ကမန္ အျဖစ္ သတ္ မွတ္ေခၚေဝၚၾကပါတယ္။
ကမန္လူမ်ိဳးေတြ ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလည္း ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ေတာ့ ကမန္လူမ်ိဳးေတြထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မရွိေၾကာင္းဆိုထားပါတယ္။ Difference of opinion ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒါက အေထြအထူးျငင္းေနစရာ မလိုအပ္ေၾကာင္းကြၽန္ေတာ္ယူဆပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ကမန္ ဆိုတာ မင္းေစာမြန္ေခတ္မတိုင္ခင္ကတည္းကို က ရခိုင္ဘုရင့္စစ္တပ္ထဲမွာ ရွိေန သူေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထားတစ္ခုကိုေတာ့ တင္ျပလိုပါေသးတယ္။ ရခိုင္ဘုရင္ ငႏွလုံးလွမင္း (၁၂၃၄-၁၂၃၇) လက္ထက္မွာေလးကိုင္ကမံေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း အရွင္စႏၵမာလာလကၤာရ ရဲ့ ရခိုင္ရာဇဝင္ သစ္က်မ္းပထမတြဲမွာ ပါရွိပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ အေထာက္အထားေလးပါ။
ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္းပါ
ေဖာ္ျပခ်က္
ဆရာေမာင္ဆႏၵ (လယ္ေဝး) က ကမန္တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တရားဝင္စာအုပ္စာေပ ေရး သားျဖန္႕ခ်ီခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း အေနနဲ႕ ဆရာေမာင္ဆႏၵ စာအုပ္ပါ အခ်က္အလက္ေတြ လြဲမွားေနတယ္ထင္ရင္ တရားဝင္စာအုပ္ထုတ္ေဝျပီးတုန္႕ျပန္ေခ်ပသင့္ေၾကာင္း အၾကံေပးလိုပါတယ္။
ေမာင္ဆႏၵ (လယ္ေဝး) ၏ ကမန္မ်ိဳးႏြယ္စုသမိုင္းပါ
ေဖာ္ျပခ်က္
ေရွးကရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ အမ်ိဳး ဘာသာကိုေစာင့္ေရွာက္တဲ့ အေၾကာင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္းေျပာျပလို႕ ကြၽန္ေတာ္ သိရပါတယ္။ ဒီလို မ်ိဳးေစာင့္စိတ္ဓာတ္ရွိတာစိတ္ဝင္စားစရာပါ။ သို႕ေသာ္ လူမ်ိဳးျခား (သို႕) ဘာ သာျခား ကို လက္ထပ္လိုက္တာနဲ႕ ရခိုင္လူမ်ိဳး အျဖစ္မသတ္မွတ္ေတာ့ဘူးဆိုတာ က ေတာ့ အစြန္းေရာက္ တဲ့စိတ္ဓာတ္လို႕ကြၽန္ေတာ္ ျမင္မိပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာ ဘာသာတရားအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဘယ္လူမ်ိဳး က ဘယ္ဘာသာတရားကို ကိုးကြယ္သည္ျဖစ္ေစ၊ သူ႕ရဲ့လူမ်ိဳး က ေတာ့ ေျပာင္းလဲမသြားပါ။ အာရပ္လူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ က ခရစ္ယာန္ဘာသာကိုကိုးကြယ္လိုက္တာနဲ႕ အာရပ္ လူမ်ိဳး အျဖစ္ကေန တစ္ျခားလူမ်ိဳး အျဖစ္ေျပာင္းလဲမသြားပါ။
ဒီ သေဘာတရား ကို ကမာၻ႕လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ အသီးသီး က လက္ခံထားပါတယ္။ ကိုျမတ္သိန္း ထြန္းေျပာျပသလိုဆို၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ရဲ့ အမ်ိဳး ဘာသာခ်စ္စိတ္မ်ိဳး၊ အမ်ိဳးဘာသာေစာင့္ထိန္းပုံမ်ိဳးနဲ႕ ဆိုရင္ ရခိုင္လူမ်ိဳး နဲ႕ ဗုဒၶသာသနာ ဟာ ကမာၻတည္သေရြ႕တည္တံ့ေနမွာျဖစ္ေၾကာင္းကြၽန္ေတာ္ျမင္မိပါတယ္။ အဲဒီလို ေစာင့္ထိန္းရဲ့သားနဲ႕ ဘာလို႕မ်ား တစ္ဖက္မွာ အမ်ိဳး ဘာသာေပ်ာက္မွာ ကို စိုးရိမ္ေနၾကသလဲ ဆိုတာ ပေဟဠွိျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္မရွင္းတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ က ရခိုင္လူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕ ဟာ ဘာေၾကာင့္ "ဘဂၤါလီ ကုလား" ရုပ္ရည္ေတြ ျဖစ္ေနသလဲဆိုတာပါ။ ဘဂၤါလီ ေတြ နဲ႕ေသြးမေႏွာဘဲ ဘဂၤါလီကုလားရုပ္ရည္ထြက္ေနျခင္း ဟာ လည္းပေဟဠွိ တစ္ခုျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ျပီး ဘဂၤါလီ ကုလား ရုပ္ရည္ထြက္ေနတဲ့ လူ ကို နမူနာၾကည့္ခ်င္ရင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ က ရခိုင္အမ်ိဳးသားအခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ကက္သလစ္ဘာသာဝင္ ရခိုင္မင္းသား ေဒါင္မာတင္ အေၾကာင္းကို ကြၽန္ေတာ္မေလ့ လာမိတာ အမွန္ ပါ။ ေနာက္ပိုင္း မွ Maurie Collis နဲ႕ U San Shwe Bu တို႕ရဲ့ Dom Martin The First Burman to visit Europe ကို ေလ့လာမိပါတယ္။ ထပ္မံရွင္းျပေပးတဲ့ အတြက္လည္းကိုျမတ္သိန္းထြန္း ကို ေက်းဇူးတင္ ရွိပါတယ္။
ေျမာက္ဦးေခတ္မွာ ဘဂၤါလီကြၽန္ေတြ ရွိခဲ့တယ္ ဆိုတာျငင္းစရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ သို႕ေသာ္ကြၽန္လို႕ ဆိုရာမွာ အဲဒီ အဖမ္းခံခဲ့ရတဲ့ လူေတြ ဟာ နဂို ကသူ႕ေနရာသူ႕ေဒသမွာ သူ႕အေနအထားနဲ႕သူ ရပ္ တည္ေနခဲ့ၾကတဲ့၊ ဥာဏလုပ္သား၊ ကာယ လုပ္သားေတြပါ။ မိမိႏိုင္ငံေတာ္တိုးတက္ေရးအတြက္ အသုံး တည့္မဲ့ ပညာရွင္ေတြ ကို ေရြးခ်ယ္ျပီး ရာထူးဌာနႏၲရေတြေပးခဲ့တာေတြရွိေၾကာင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္း လည္း လက္ခံထားပါတယ္။ အဲဒီေခတ္ က ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြဟာ ဘဂၤလားဘက္ကို သြားျပီး၊ ေတြ႕ ရင္ေတြ႕ တဲ့လူကို စည္းမဲ့ ကမ္းမဲ့ ဖမ္းဆီးခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဖမ္းမိသူေတြ ရဲ့ အနည္းဆုံး ၁၀ ရာခိုင္ႏွုန္း က ေတာ့ ရခိုင္ႏိုင္ ငံေတာ္ အတြက္အသုံးဝင္မဲ့ အသိပညာ အတတ္ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္မွာပါ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ မင္းဗာၾကီး လက္ထက္မွာ ဘဂၤလားစစ္တေကာင္းကို တိုက္ခိုက္ေအာင္ပြဲရတုန္း က လည္း စစ္ပညာ၊ လက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈ ပညာ၊ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ စစ္သည္ေတြကို သံု႕ပန္းအျဖစ္ဖမ္းဆီးလာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
မင္းဗာၾကီးလို လက္ရုံးရည္၊ ႏွလုံးရည္ နဲ႕ ျပည့္စုံလွတဲ့ မင္းတစ္ပါးဟာ ပညာရွင္ေတြ ကိုကြၽန္အဆင့္ အတန္းနဲ႕ထားျပီး ေသာက္ေရနဲ႕ေျခေဆး တဲ့အလုပ္မ်ိဳး လုပ္မယ္လို႕ကြၽန္ေတာ္မထင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ၁၅ ရာစု၊ ၁၆ ရာစု၊ ၁၇ ရာစု ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္းမွာ အလုံးအရင္းနဲ႕ အေျခခ်ေနထိုင္မႈေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြေရာ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြ ေရာ မ်ိဳး႐ိုးကိုေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ေနရာမွာ နာမည္ၾကီးေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ေရး သားခဲ့ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ျခြင္းခ်က္ဆိုတာ ေနရာတကာမွာရွိတယ္ ဆိုတာ ထည့္စဥ္းစား ရမွာပါ။ လူမ်ိဳးျခားေတြ နဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ ရွိသလို၊ဗမာေတြ၊ တရုတ္ေတြ၊ ကုလားေတြ နဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့ ရခိုင္ေတြလည္း ရန္ကုန္မွာအမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ က တရုတ္တန္းမွာ သြားေလ့လာၾကည့္ပါ။ တရုတ္လူမ်ိဳးနဲ႕အိမ္ေထာင္ျပဳ ျပီး တရုတ္လိုေနေနတဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ မရွိဘူးထင္တဲ့လူသြားေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ စင္ကာပူအသိုင္းအဝိုင္းကိုလည္း စုံစမ္းၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ နီးနီးနားနားသိခ်င္ရင္ Facebook က ကို July Yeyint ကို ေမးၾကည့္ပါ။
ျပန္ၾကားခ်က္-ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႔အစည္း အပိုင္း (၉-က)
No comments:
Post a Comment